Sự khác nhau giữa chồn hương (cầy hương) và chồn mốc (cầy vòi mốc)

Chồn hương và chồn mốc là hai loài động vật hoang dã thuộc bộ thú ăn thịt họ cầy. Tuy nhiên, chúng có nhiều sự khác nhau về hình dáng, tập tính cũng như giá trị kinh tế mà chúng mang lại. Cùng tìm hiểu về một số điểm khác biệt chính giữa hai loại động vật này qua bài viết dưới đây.

Phân biệt về hình dáng của chồn hương và chồn mốc

Đầu tiên, để có cái nhìn khách quan nhất chúng ta sẽ so sánh về hình dáng của chồn hương và chồn mốc.

Hình dáng của chồn hương

Chồn hương, hay còn được gọi là cầy hương, là một loài động vật hoang dã thuộc họ Cầy (Viverridae). Chúng có hình dáng, bộ lông màu đặc trưng và cũng tùy từng loài mà có những khác biệt nhất định. Dưới đây là một mô tả chung về hình dáng của chồn hương:

Chồn hương cơ thể dẹp, thon dài trông rất linh hoạt. Đầu của nó nhỏ, mõm nhonk và đôi tai nhỏ cực kỳ thính, mắt to tinh anh có năng lực nhìn xuyên đêm. Loài động vật này có 4 chân ngắn, đuôi dài bằng ⅔ thân có nhiều lông. Chúng di chuyển linh động và vận động nhanh. 

Con chồn hương có bộ lông mềm mịn và đa dạng về màu sắc, tùy thuộc vào từng loài. Một số loài chồn hương có bộ lông màu nâu đen, trong khi các loài khác có bộ lông có màu sắc pha trộn giữa nâu, vàng, trắng hoặc xám. Chồn hương có kích thước từ nhỏ đến trung bình, với chiều dài cơ thể từ 50 - 70 cm và chiều cao vai khoảng 20 đến 50 cm. Trung bình mỗi con có cân nặng từ 2 - 5kg. Chồn hương đực thường có túi xạ tiết ra chất xạ hương có mùi thơm và mức giá trị rất cao.

Chồn hương - động vật hoang dã thuộc họ Cầy (Viverridae)

Hình dáng của chồn mốc

Chồn mốc là một loài động vật có vú thuộc họ cầy, có tên khoa học là Melogale personata. Chồn mốc có nhiều tên gọi khác nhau ở Việt Nam như cầy vòi mốc, cầy mốc, chồn đất… Chúng cũng có hình dáng và bộ lông đặc trưng, tuy nhiên, có những khác biệt so với chồn hương. Dưới đây là một mô tả chung về chồn mốc:

Chồn mốc có cơ thể thon gọn, nhưng to và khá mạnh mẽ. Đầu lớn, mõm hơi nhọn và có đôi tai nhỏ. Chúng cũng có cổ ngắn và 4 chân khá mạnh, giúp chúng di chuyển nhanh chóng và linh hoạt trong môi trường tự nhiên. Chồn mốc có bộ lông dày và cứng, thường màu nâu đen hoặc nâu đỏ. Đôi khi có những vằn hoặc sọc màu trắng hoặc nâu nhạt trên lưng và bụng của chúng. Bộ lông của chồn mốc có thể có một số đặc điểm riêng để giúp chúng hoà mình vào môi trường xung quanh. Đuôi của chồn mốc thường dài, to và nhọn. Chồn mốc có kích thước trung bình đến lớn, với chiều dài cơ thể từ 50 - 70cm và chiều cao vai khoảng 30 - 40cm. và trọng lượng từ 3 - 6kg. Chồn mốc không có túi xạ tiết ra chất xạ hương như chồn hương.

Chồn mốc có tên khoa học là Melogale personata

So sánh tập tính của chồn hương và chồn mốc

Tập tính là những đặc điểm về cách sống, kiếm ăn, sinh sản và giao tiếp của hai loài động vật này. Dưới đây là một số tập tính của chồn hương và chồn mốc:

Tập tính của chồn hương

Chồn hương là loài sống đơn độc, không hình thành bầy đàn như một số loài động vật khác. Chúng thường di chuyển một mình trong lãnh thổ cá nhân và giữ khoảng cách xa với các cá thể khác, chúng gặp nhau vào mùa sinh sản. Ban ngày chúng sẽ trốn và ngủ trong các hang hốc, kẽ đá, ban đêm mới bò ra ngoài đi kiếm ăn. Điều này giúp chúng tránh ánh sáng mạnh ban ngày và tận dụng tốt khả năng săn mồi trong điều kiện ánh sáng yếu. Vào mùa thức ăn khan hiếm, chồn hương đói không ngủ được sẽ đi kiếm ăn vào cả ban ngày. Tuy nhiên, ban ngày con chồn hương vẫn thích chọn chỗ có bóng tối và tránh ánh sáng.

Chồn hương có tuyến mùi pheromone, chúng sử dụng mùi hương này để ghi dấu lãnh thổ và truyền đạt thông tin về tình trạng sinh sản và sự hiện diện của mình cho các cá thể khác. Đây cũng là loài động vật có tính thích nghi cao với môi trường sống tự nhiên. Chúng có thể sống tại các môi trường như: rừng nhiệt đới, rừng ngập mặn, rừng cây gỗ phụ, khu vực đô thị…

Chồn hương có thể ăn cả động vật lẫn thực vật. Trong tự nhiên, thông thường chồn hương sẽ tìm bắt chuột, rắn, ếch, nhái, kỳ nhông… một số loại sâu bọ và côn trùng khác nhau. Nhờ có móng vuốt sắc, lanh lẹ, khả năng leo trèo linh động nên chồn hương cũng có thể leo lên cây bắt chim non và ăn trứng chim.  Chúng cũng có khả năng bơi lội khá tốt, giúp chúng vượt qua các dòng nước hoặc vùng đầm lầy trong môi trường sống tự nhiên. Nếu sống gần khu vực nông thôn, ban đêm chồn hương sẽ đi rình bắt gà, vịt, ăn cả đàn con và trứng. Đặc biệt, nó rất thích ăn trứng gà lộn, vịt lộn. Đối với thực vật, chồn hương ăn các loại quả có vị ngọt như chuối, mãng cầu, đu đủ chín, cà phê chín…

Khi nuôi nhốt, người nuôi có thể cho chồn hương ăn thịt, cá đã được chế biến kỹ để tránh bệnh tiêu hóa. Có thể cho chồn hương ăn cơm cùng thịt cá hoặc cám gà đậm đặc. Ngoài ra, chồn hương thích ăn cà phê Robusta chín ngọt ít nước, nước ngọt của thịt trái sánh hơn. Khi ăn chúng sẽ nuốt luôn hạt cà phê vào dạ dày. Hạt cà phê sẽ được lên men trong dạ dày chồn và tạo ra loại cà phê chồn ngon tuyệt.

Chồn hương là loài động vật không có mùa sinh sản rõ rệt, nó có thể sinh sản quanh năm. Khi phát dục con đực sẽ tiết ra xạ hương thơm lừng ở tuyến xạ giữa 2 tinh hoàn nhằm quyến rũ và kêu gọi con cái. Chồn hương cái khi sinh con sẽ thường sinh trong hang động nhỏ tự đào hoặc tại các hốc cây. Nó đẻ con rất khỏe, mỗi lần đẻ khoảng 1- 5 con, trong năm thường sinh từ 2 - 3 lứa.

Tập tính chồn mốc

Chồn mốc là loài sống đơn độc, không hình thành bầy đàn. Chồn mốc thích sống ở những nơi có đất sét hoặc cát để đào hang. Chúng giao tiếp với nhau bằng tiếng kêu và nước tiểu. Đối với chồn mốc, chúng cũng hoạt động chủ yếu vào ban đêm khi ánh sáng yếu và nhiệt độ mát mẻ như chồn hương. Điều này giúp chúng săn mồi hiệu quả và tránh sự chú ý của các thú săn đêm khác.

Chồn mốc là loài có tính thích nghi cao với môi trường sống tự nhiên. Chúng thích ẩn náu trong các hang đá, hang cây hoặc vùng rừng rậm, nơi chúng có thể tìm kiếm thức ăn và tạo nơi trú ẩn an toàn. Chồn mốc cũng có tuyến mùi pheromone, chúng sử dụng mùi hương này để đánh dấu lãnh thổ và truyền đạt thông tin về tình trạng sinh sản cũng như sự hiện diện của mình cho các cá thể khác.

Chồn mốc là loài ăn tạp, có thể tiêu thụ nhiều loại thức ăn khác nhau. Chồn mốc là loài ăn thịt, nhưng chúng không chuyên săn bắt các loài động vật lớn. Chúng ăn chủ yếu các loài động vật nhỏ như gặm nhấm, côn trùng, giáp xác, động vật thủy sinh và các nguồn thực phẩm thực vật. Một số loại côn trùng (sâu bọ, kiến, ruồi…), bò sát (thằn lằn, rắn…), chim (gà con, chim non…), chuột (chuột nhắt, chuột túi…), cá (cá rô phi, cá trê…), trứng (trứng gà, trứng vịt…) và rau xanh (rau muống, rau ngót…)

Chồn mốc là loài sinh sản vào mùa xuân và thu, chúng có thể sinh từ 3-6 con trong một lứa. Con cái mang thai trong khoảng 40 ngày, con non khi sinh ra có lông mịn, mắt nhắm và tai dính vào đầu. Sau khoảng 3 tuần, chúng dần mở mắt và đi lại. Sau khoảng 6 tuần, chúng bắt đầu ăn thức ăn cứng. Sau khoảng 3 tháng, chúng có thể tự kiếm ăn và rời khỏi hang.

Tập tính của chồn hương khác chồn mốc như thế nào?

Giá trị kinh tế của cầy hương và cầy vòi mốc

Cầy hương và cầy vòi mốc là động vật có giá trị kinh tế cao nhờ các sản phẩm từ cầy hương như thịt, da, xạ hương, dịch vụ du lịch…

Giá trị kinh tế của cầy hương 

Da cầy hương: Da cầy hương có giá trị cao trong ngành thời trang và công nghiệp da. Lớp da có độ bền cao, mềm mịn và có màu sắc đẹp, được sử dụng để làm các sản phẩm da cao cấp như túi xách, giày dép, ví da và quần áo.

Thịt cầy hương: Tại một số quốc gia, họ tiêu thụ thịt cầy hương như một món ăn đặc biệt. Thịt cầy hương có hương vị đặc trưng, thịt thơm ngon và giàu chất dinh dưỡng.

Xạ hương: Cầy hương là loài động vật còn được biết đến với khả năng tiết ra chất xạ hương đặc biệt từ túi xạ. Xạ hương có mùi hương độc đáo và quyến rũ, được sử dụng trong ngành công nghiệp mỹ phẩm, chất tạo mùi và nhuộm màu.

Dịch vụ du lịch: Cầy hương cũng đóng góp vào ngành du lịch thông qua hoạt động chăn nuôi và các trung tâm nuôi cầy hương. Du khách có thể tham quan, trải nghiệm và tìm hiểu về quá trình nuôi cầy hương và các sản phẩm liên quan.

Giá trị kinh tế của cầy vòi mốc

Cầy vòi mốc, mang lại nhiều giá trị kinh tế đáng kể. Dưới đây là một số giá trị kinh tế của cầy vòi mốc:

Da cầy vòi mốc: Da cầy vòi mốc có độ  bền cao, mềm mịn, màu sắc đẹp nên mang lại giá trị cao trong ngành thời trang và công nghiệp da.

Xương cầy vòi mốc: Xương sử dụng như một vị thuốc nam có tác dụng bổ khí. an thần, trị viêm khớp, giảm ho, đau lưng…

Thịt cầy vòi mốc: Thịt cầy vòi mốc có giá trị thực phẩm đặc biệt. Thịt có hương vị độc đáo, thơm ngon và giàu chất dinh dưỡng. Nó có tác dụng bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật…

Xạ hương: Xạ hương của cầy vòi mốc là một dược liệu quý, được tiết ra từ túi xạ của con đực ở giữa phần bụng và hậu môn. Nó có mùi thơm đặc trưng, có tác dụng khai khiếu, tiêu viêm, giảm đau, chống độc, thông kinh… Ngoài ra, nó còn được sử dụng trong ngành nước hoa và mỹ phẩm.

Giá trị kinh tế của cầy hương có khác cầy vòi mốc hay không?

Trên đây là tổng hợp những thông tin chi tiết về chồn hương (cầy hương) và chồn mốc (cầy vòi mốc). Hy vọng thông qua nội dung bài viết bạn sẽ có cái nhìn tổng quan hơn về hai loài động vật này. Hiện chồn hương và chồn mốc đều là những động vật nhà nước cho phép chăn nuôi nhờ việc mang lại giá trị hiệu quả kinh tế cao. Vì thế, nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu chăn nuôi về hai loại động vật này hãy đọc thêm các cách chăn nuôi chồn hương, chồn mốc ở các bài viết tiếp theo.